Średniowieczne machiny oblężnicze w Strzelcach Kraj. Katapulta i trebusz staną przy murach obronnych. Kiedy odsłonięcie?

- To „archeologia eksperymentalna”. Nie zachowały się żadne takie machiny w oryginale, problemy techniczne, ciesielskie i inne trzeba więc rozwiązywać na chłopski rozum, w trakcie pracy – opowiada Piotr Mroczka, rzemieślnik z serca Podkarpacia, który buduje obie maszyny dla Strzelec. – Właściwie to katapulta jest już gotowa, a trebusz powoli kończę – dodaje.

Machiny oblężnicze w Strzelcach Kraj.: z czego są zbudowane i jak działają

Pierwszy trebusz Mroczka, z zawodu cieśla, zbudował w 2013 r. – Nie ma nigdzie dokładnego opisu budowy, proporcji, sposobu konstruowania tych urządzeń. Wizualizacje albo machiny z filmów to grafiki komputerowe z pogranicza fantastyki. Nie mają szans działać – opowiada Mroczka.

– Nie ma nigdzie dokładnego opisu budowy, proporcji, sposobu konstruowania tych urządzeń. Wizualizacje albo machiny z filmów to grafiki komputerowe z pogranicza fantastyki. Nie mają szans działać – opowiada Mroczka.

Każdą machinę buduje krok po kroku, metodą prób i błędów, dobierając odpowiednie materiały. Katapulta i trebusz dla Strzelec powstaną głównie z jodły i świerka. - Wysokość to 2 m. Mocowanie zrobiłem łyżkowe, bo jest efektowniejsze niż procowe – mówi o gotowej katapulcie. Zakonserwował ją oryginalną metodą głębokiego opalania drewna. – Nie wejdzie już ani robak, ani grzyb – zapewnia.

Katapulta działa na zasadzie skręconych lin. Potrafiłaby wyrzucić 2-3-kilogramowy kamień na około 150 m. – Lot jest płaski, burzący. Takie pociski były świetne do niszczenia bram. Jeden kamień potrafił też zabić kilku jeźdźców – opowiada cieśla z Podkarpacia.

Trebusza wystrzeliwano płonące głazy, miotał też padlinę, a nawet głowy przeciwników, żeby siać terror i zniszczenie wśród obrońców i ludności cywilnej - opowiada cieśla

Trebusz z kolei miota pociski lotem parabolicznym. – To średniowieczny moździerz dalekiego zasięgu. Dzięki filcowej obudowie na pociski wystrzeliwano z niego płonące głazy, miotał też padlinę, a nawet głowy przeciwników, żeby siać terror i zniszczenie wśród obrońców i ludności cywilnej - opowiada.

Trebusz, który przyjedzie do Strzelec, wraz z ramieniem miotającym pociski będzie miał łącznie aż 9 m wysokości. – Żeby nie zniknął na tle naszych murów! – śmieje się Marek Bidol z Urzędu Miejskiego w Strzelcach, który organizował to zamówienie.

Prezentacja machin oblężniczych w Strzelcach: co, gdzie, kiedy

Strzelce zapłacą za obie machiny 23 tys. zł. Piotr Mroczka przywiezie je (katapultę w całości, trebusz w częściach) 24 września, żeby tu przygotować do przekazania. Odbędzie się to w sobotę 26 września (godzina nie została jeszcze ustalona) na skwerze przy Baszcie Więziennej.

– Zarówno cieśla ze swoją ekipą, jak nasz burmistrz będą w strojach z epoki. Rzemieślnik może się spodziewać sakwy z uczciwą zapłatą, bo wszystko wskazuje na to, że praca zostanie wykonana rzetelnie - mówi Marek Bidol.

Budowę i zasadę działania obu machin omówi Robert Marek Jurga, który zajmuje się badaniem historii fortyfikacji (jest też świetnym rysownikiem i dlatego przygotuje dla miasta rysunki obu machin w ich naturalnym, strzeleckim otoczeniu – to jednak około miesiąc po prezentacji). W programie imprezy jest też „średniowieczny” plac zabaw i bicie okazjonalnej monety.

– Z naszego Siedliska koło Lubieni mamy do Strzelec 840 km. Jeśli wszystko dobrze pójdzie, przygotuję jeszcze średniowieczną wiertarkę i pokażę strzelczanom, jak pracowała – mówi Piotr Mroczka „Gazecie Lubuskiej”. Przyznaje, że i dla niego to będzie ważne wydarzenie, bo na bieżąco działa z grupą rekonstrukcyjną średniowiecznych wojów grodu Horodna. – On to wszystko naprawdę lubi i czuje! – mówią o cieśli z Podkarpacia strzeleccy urzędnicy.

- Projekt obejmuje m.in. remont spichlerza, ulic: Cichej i Nowa Brama, renowację około 50 m murów obronnych przy Bramie Młyńskiej – wylicza Adam Roszak z referatu inwestycji Urzędu Miejskiego

Mury obronne i spichlerz, czyli Strzelce inwestują w historię

Skwer z machinami to część projektu, który Strzelce od dwóch lat (do grudnia tego roku) realizują za 3,5 mln zł z regionalnych funduszy unijnych. - Projekt obejmuje m.in. remont spichlerza, ulic: Cichej i Nowa Brama, renowację około 50 m murów obronnych przy Bramie Młyńskiej – wylicza Adam Roszak z referatu inwestycji Urzędu Miejskiego.

Zapuszczony teren po dawnej SP nr 2 przy ul. Zachodniej został w ramach tego projektu zamieniony w piękny skwer, na którym stanie katapulta i trebusz. Później miasto zostanie jeszcze tylko (i aż) wyremontowanie gmachu dawnej szkoły, żeby mogło tam działać centrum aktywności społecznej.

– Nie mamy pieniędzy na całość, dlatego robimy to etapami. Trzy sale na parterze zostały już wyremontowane na klub seniora. Wiosną ma ruszyć remont piętra na potrzeby doradztwa w pomocy społecznej. Docelowo siedzibę w dawnej szkole będą mieli także harcerze i inne organizacje społeczne, które obecnie są w różnych punktach miasta – mówi Adam Roszak.

Zobacz wideo: baszta czarownic w Strzelcach Krajeńskich wreszcie udostępniona do zwiedzania